չորս բանաստեղծություն

Մարինե Պետրոսյան

ԱՆԾԱՆՈԹԸ ՁԵՌՔԻՆ ԱՎՏՈՄԱՏ

Երբ որ հասնեմ փողոցի ծայրը ես կմեռնեմ
սպիտակ շենքի մոտ կանգնած ա անծանոթը ձեռքին ավտոմատ
ես կարող էի փոխել փողոցը բայց ուրիշ փողոց չկա
առաջ խաբում էին թե կա բայց հիմա բոլորն էլ գիտեն որ չկա
էս մի փողոցն ա ու փողոցի վերջում կանգնած ա անծանոթը ձեռքին ավտոմատ

Ես արագ արագ քայլում եմ փողոցով ու շենքերը ինձ են նայում զարմացած
ասում են Մարինե ուր ես գնում կմեռնես
ծառերը քաշում են շորերիցս ուզում են ինձ գրկեն
ասում են արի քեզ տանենք ուրիշ փողոց
բայց ես գիտեմ որ ուրիշ փողոց չկա
առաջ խաբում էին թե կա բայց հիմա բոլորն էլ գիտեն որ չկա
էս մի փողոցն ա ու փողոցի վերջում կանգնած ա անծանոթը ձեռքին ավտոմատ

 

ԱՐԵՎՆ ՈՒ ՍԵՎ ՇՈՒՆԸ

էդ քաղաքում
ես ոչ մի ծանոթ չունեի
ուղղակի իրանք էլ գիտեին
ինչ որ ես գիտեի
Հոմերոսի մասին
գիտեին որ Հոմերոսը կույր էր
ու մահացել ա վաղուց
շատ վաղուց
բայց եղել ա
եղել ա Հոմերոսը
ոնց որ ես կամ
ու կաս դու
ոնց որ Աքիլլեսն ա եղել
Հեղինեն ա եղել
ու Հեկտորը
ու չնայած ես էդ քաղաքում ոչ մի ծանոթ չունեի
ու չնայած ես չէի խոսում իրանց լեզվով
ոչ էլ հույները՝ իմ
բայց էնքան ծանոթ էր արեւը որ բարձրանում էր
ամեն առավոտ
ու էնքան ծանոթ էր տխրությունը
որ հանկարծ հայտնվում էր առանց զգուշացնելու
եւ սեղմում էր սիրտդ
ոնց որ ճակատագիրը հայտվեց
որպես սեւ շուն
Էդիպի առաջ
 


ԷՍ Ա ԷԴ ԴՈՒՌԸ

Ախ էս ինչ շքեղ դեկտեմբեր ա
ձյունի նման շքեղ
արեւի նման շքեղ
քո հին երազանքի նման շքեղ

Հիշո՞ւմ ես էն աղջկան
էն որ պուճուր էր ու համառ
էն որ կանգնած էր դռան հետեւ
հսկա դռան հետեւ
եւ ուզում էր բացեր դուռը
բայց ձեռքը չէր հասնում բռնակին
պուճուրիկ ձեռքը չէր հասնում բռնակին

Էս ա էդ դուռը
դիմացդ ա
ձեռքդ մեկնես կբացվի
բայց դու մի՛ շտապի Մարինե
կամաց, մի քիչ կամաց
արդեն պուճուր չես դու
արդեն վաղուց պուճուր չես
ու կարողա չդիմանա սիրտդ
երբ որ դուռը վերջապես բացվի
ու երազանքդ
ձյունի նման շքեղ
արեւի նման շքեղ
կանգնի քո դիմաց
 


ԱՐԹՈՒՐԻՆ, ՆԱԻՐԱՅԻ ՄԱՀՎԱՆԻՑ ՀԵՏՈ

Մարդը գալիս ա
չգիտես որտեղից
մարդը գնում ա
չգիտես ուր
իսկ արանքում էս կյանքն ա
երբեմն ուրախ
ավելի շատ տխուր
իսկ արանքում մարդիկ են
հազար հազար
միլիոն միլիոն
դու իրանց հարցեր մի տուր
իրանք պատասխան չունեն
իրանք քո նման
եկել են չգիտես որտեղից
իրանք քո նման
գնում են չգիտես ուր
ու եթե դու
հենց նոր կորցրիր
իրանք գուցե
երբեք չեն ունեցել
էն մեկին ու էն միակին
որի հետ կյանքը
ավելի շատ ուրախ ա
քան թե տխուր

Read the English translation

Listen to the poems read in the original Armenian by the poet:

In my conversations with Marine Petrossian about how to approach the translation of her work, we decided that a literal translation (word for word) was best. Marine Petrossian’s poems should not be read lightly. Her minimalistic style is part of her method, since each line holds a weight of grief. There is no need to decorate the translation with metaphor, simile, or variations in phrasing, since her lines are so vivid. Her poems read like a direct report, written from a necessary distance so as to expose the dire circumstances of Armenian life. In translating her work, I have found that writing with precise simplicity is not an easy thing to do. The Armenian language is poetic and musical. A direct translation makes the conversion “charming,” as Petrossian said to me, and surreal due to the often awkward, yet startling, phrasing my translations produced. I intended to capture every Armenian word because I instinctually felt the poems would be mangled enough in English to reveal the devastating, yet raw, beautiful experiences in Petrossian’s work. I wanted to honor Petrossian’s sense of imagery and experience by retaining the quality of surprise she offers. I enjoyed this process and would love to work with Petrossian again. My literal translations of Petrossian’s work taught me to use minimal language and puncture the reader with urgency in my work. I am forever grateful to have worked with a poet like Marine Petrossian, who is both generous and brilliant.

Marine Petrossian is an Armenian poet and essayist. Her first book appeared in 1993, just two years after the Soviet Union had collapsed and Armenia, formerly part of it, had become an independent republic. The poems of the book were translated into French by Vahé Godel (J'Apporterai des pierres; Editions Comp'Act, 1995). Encouraged by success of the book (a favorable review, among others, was published in Le Monde) Editions Comp’Act soon published another translation of Petrossian's poems by Godel (Erevan, 2003). Since then, Petrossian has published another four volumes of poetry in Armenia. In 2015 the Argentinian publishing house Audisea Editora published Petrossian’s book Disparó el arma in Spanish, translated by Alice Ter-Ghevondian. Petrossian’s essay “Antipoetry, or When the Poet Does Not Seek an Alibi” has aroused intense discussions in Armenian literary circles. In this essay Petrossian asserts “antipoetry”—poetry that does not look like poetry—to be the leading tendency in contemporary Armenian writing.

Arthur Kayzakian is the winner of the 2021 Black Lawrence Immigrant Writing Series award for his collection The Book of Redacted Paintings, which was also selected as a finalist for the 2021 Philip Levine Prize for Poetry. He is also the winner of the Finishing Line Press Open Chapbook Competition for his chapbook My Burning City. He has been a finalist for the Locked Horn Press Chapbook Prize, Two Sylvias Press Chapbook Prize, the C.D. Wright Prize, the Sunken Garden Poetry Prize, and the Black River Chapbook Competition. He is a contributing editor at Poetry International and a recipient of the Minas Savvas Fellowship. He serves as the Poetry Chair for the International Armenian Literary Alliance (IALA). His work has appeared in or is forthcoming from several publications, including The Adroit Journal, Portland Review, Chicago Review, Nat. Brut, Michigan Quarterly Review, Witness Magazine, and Prairie Schooner.