פון טריט אין באַרג

Jacobo Glantz

נישטאָ דאָ קײן האַרבסטן
 
א

נישטאָ דאָ קײן האַרבסטן אין לאַנד אינעם פֿרעמדן.
זע נאָך דאָס בליאונג, װאָס שפּרײט זיך אױף קלומבעס!
און דאָרטן . . . אַ װינטיקער תשרי גייט אום איבער לענדער,
טױט און פֿאַרדאַרבונג און טרױער אַרום איִז.

עס זענען באַפֿאַלן מיך קינדערלעך קליינע,
מיט קליאַנטשענדע הענטלעך, װי האַרבסטיקע צװייגן:
װען קינדערשע װעזנס פֿאַרציטערטע װיינען,
קאָן איך אין זוניקע טעג אױך נישט שװייגן . . .

פֿאָרװאָס זאָל איך איצטער מײן טרױער באַהאַלטן?
װען האַרץ, װי אַ בעכער, איז פֿול איבער ברעגן. . .
אָט דאָ, אינעם לאַנד, אינעם זוניק צעשטראַלטן,—
אַ האַרבסטיקער עלנט זיך װאַלגערט אױף װעגן. . .
 
ב
 
תשרי'קע טעג . . . די גערטנער נאָך גרינען און גרינען.
אַ גערטנער — די זון גייט אַרומעט אין גאָרטן,
פֿון זיירלעך גאָלדענע באַשפּריצט זי די בלומען . . .
 
װינטיקע, קאַלטע, תשרי'קע לאַנד מײנע דאָרטן!
ס'גייען אום װינטן — פֿאַרװאָגלטע גייערס — אין פּריען באַגינען
און שרײבן אױף בלעטער, אַז האַרבסט איז געקומען . . .
 
די בלוטיקע ליפּעס אין װעלדער דאָרט װיאַנען און װיאַנען,
עס קראַקען די קראָען אױף שפּיצן פֿון בױמער לװיהקע לידער —
אַ בר־מנן ליגט אױף די פֿעלדער — דער זומער געשטאָרבן.
 
און דאָ — האָט דער טאָג איצט אין טאָלן גענידערט;
בין־השמשותן־קעמלען שטיל שפּאַנען און שפּאַנען
און טראָגן די נאַכט אױף געשװאָלענע האָרבן . . .
(1930)



אין אַ מעקסיקאַנישן פּאַרק
 
נישט בלאָנדשנן מער דורך סאַמעטענע גראָזן,
אין פֿרילינגדיקע טאָלן פֿון אוקראַינע, —
כ'האָב דיך, היים, שױן לאַנג פֿאַרלאָזן —
און צו װעמען האָבן דען אַ טענה?
 
אין גראָזיקייט פֿון פּאַרק פֿון מעקסיקאַנעס
שפּילט מיין קינד זיך מיין אייניאָריקס און עס שטיפּט;
אין דעם איז פֿרייד אַזױפֿיל, דוכט, פּאַראַנען,
אַז פֿרייד פֿון בױם פֿון יעדן טריפּט.
 
נאָר איך קענ דיך נישט באַזינגען, נישט באַשרייבן,
לאַנד דו פֿרעמדע, לאַנד פֿון שטורעמדיקע שלאָקסן!
כ'װעל אין װילדער טראַפּישקייט אין דיינער ניסט פֿאַרבלייבן,
און אױף גראָזן דייןע בין איך נישט גװאַקסן.
 
פֿרעמדער מיר זענען דיינע בערג מיט אייביקע שנײען,
װי פֿרעמד מיין קינד זענען אוקראַינישע פּליינען —
כ'װעל מיט פֿרייד מיט דיינער קיינמאָל זיך נישט פרייען
און געװיין דיינעם אויך קיינמאָל װעל נישט װײנען.
 
מײן ליד געטרונקען האָט פֿון טױען אַנדערע:
פֿון טױען זאַפֿטיקע אױף גאָלדיק־כװאַליעדיקן קאָרן. — —                
און דערפֿאָר — װאו איך זאָל נישט װאַנדערן,
זינגט מיין ליד פֿון יענע זוניק־פֿרילינגדיקע יאָרן . . .
(1928)


 
אַזױפֿיל גאָלד
 
אַזױפֿיל גאָלד — און אָן אַ באַלעבאָס
אױף בערג די מעקסיקאַנישע און טאָלן . . .
כ'טרינק דאָס גאָלד, װי פֿון אַ כוס,
און װעל דערפֿאָר קײן פּרוטה נישט באַצאָלן . . .
 
מיט הייסן אָטעס זױג איך אױס דאָס גאָלד,
װאָס זון אין איבער־שפע האָט פֿאַרגאָסן — —
און קײנעם װאָלט איך פֿרעגן נישט געװאָלט
הגם איך האָב אַזױפֿילנע פֿאַרװאָסן . . .
 
מיין האַרץ איז נאָך פֿאַרקילט פֿון יענעם שניי
פֿון לאַנד, װאו כ'האָב די יאָרן אינגלשע פֿאַרבראַכט — —
און איך האָב יענעם פֿראָסטיק־ברענענדיקן װיי
אַהער, אין טראָפּיק גאָלדענעם, געבראַכט . . .
 
װאָלט איך װעמען פֿרעגן דאָ געװאָלט
איינעם פֿון די גליאַיקע פֿאַרװאָסן
װאָס־זשע טוט מיין האַרץ אַזױ מיר װיי, װען גאָלד
װען זוניקער אױף באַרג און טאָלן ליגט צעגאָסן?! . . .
(1931)
 

Read the English translation

Listen to "So Much Gold" read in the original Yiddish by Mikhl Yashinsky:

In translation, we run up against the distance between the translation and the original, which itself lives in the distance between reader and author. As a translator I collapse the reader and author into one figure, and so I often strive to collapse the space between my experience of the original and the readers’ experiences of the translation. I came to the work of Jacobo Glantz out of intense personal interest and sympathetic feeling, as we are both Ashkenazi writers working with Yiddish while making a life in and with Mexico. I hope that feeling of sympathy remains in the final translation.
 
In an earlier draft, I presented these poems and others related to them on one page, with lines connecting words and phrases that I felt called to each other between the poems, labeled with the motif or thematic keyword that I felt united them. This proved too messy for publication. I would still encourage readers to think of what the poems share and how they call to each other.
 
Glantz published these poems in his collection Trit in Di Berg (Steps in the Mountains; Farlag Churban, 1939) in a segment that he labeled “חרובע היימען,” which I would render as “Ruined Homes.” I spent a great deal of time in the reading and preparation of these translations looking for what was ruined about Glantz’s encounter with Mexico in his early years there as an immigrant and a refugee survivor of pogroms.

While I have mostly abandoned Glantz’s end rhymes, I have kept the semantics of his lines intact and tried to keep an ear for approximate rhyme within and across lines. I have tried my best to respect his punctuation, but I felt ultimately that Yiddish is more forgiving of an ellipsis than Anglophone readers currently are, so I curtailed some of his use of them.

Jacobo Glantz (1902–1982) was a Yiddish Mexican modernist poet. Born in Novovitebsk, Ukraine, he taught Yiddish literature in Odesa and ran in revolutionary circles before moving to Mexico City in 1925, where he wrote several collections of poems and an epic work about the journey of Christopher Columbus in the Americas. He also published in Spanish, and is largely still famous in Mexico as the father of noted scholar and woman of letters, Margo Glantz.

Mordecai Martin is a fifth-generation Ashkenazi Jewish New Yorker, an experimental translator of Yiddish poetry and prose, and a writer. He lives in Washington Heights with his wife, son, and cat, Pharaoh-Let-My-People-Go. His work has appeared in ANMLY, Peach Magazine, the tiny, TIMBER, Honey Literary, and Longleaf Review. He is pursuing an MFA at Randolph College.