Açık Cümle
Bazen hiçbir şey çıkmaz zarftan
hiçbir cümle doldurmaz bir mektubu
ne günışığı sızar ne akşama ermenin saadeti
kapalı bir yara gibi gezer öyle mektuplar
kim açsa, kim dokunsa eli yanar
bazen sözler boşa gider mektuplar boşa
bazen bir cümleden mektup yanar
Senler Gazeli
bana bir odanı ayır, sen masumsun
oteller ruh hırsızı, sen pansiyonsun
bana bir sahil bağışla, sen ırmaksın
kara gövdem derin suda aklansın
bana bir mes'el söyle, sen uslanmazsın
gam bahçesi gözyaşımda saklansın
bana bir boşluk gönder, sen zarfsın
her mektubun içime bir çöl bıraksın
bana bir şehir kur, sen salgınsın
ruhu aşktan başka veba sarmasın
bana bir sır bırak, sen aşksın
kimsenin hevesinde gözüm kalmasın
bana bir anne doğur, sen güzelsin
bir heves çocuğum ol, ev üzülmesin
bana bir şiir söyle, sen gazelsin
Ayrılıklar Gazeli
ben Kars'a hiç gitmedim aşktan istersen giderim
içinde kar geçen bir ayrılık bulur dönerim
giden gelmiyor dedikleri Muş değil, aşk olmalı
dağlar yerinde de Ferhat yok, yolu yokuşa vurmalı
Erzincan'da bir kuş yok, kanadım ondan kırık
yitirmeye yâr gerek, aşksız olmaz ayrılık
aşk doğuysa, ayrılığa da yer bulurnurdu orda
Türki, Kürdi iki makamın birinde bana yâr olaydın da
uzaklık ayırmıyormuş bildim, ayrı ayrı uzaklara düşenler
meğer en yakınına gelirlermiş birbirlerinin
aşk, diyorlar, şiir için bazen aşırı bir sebeptir
sebebim yok, ayrılığı övsün bari şu kötü gazelim
insan önce ayrılığa yetişir, belki sonra bulurmuş
birbirini, ne acı! Acı bile kalmamış sende
seninle aşka değil, zalim, ayrılığa kavuşabilseydik keşke!
İdiller Gazeli
gözlerin yağmurdan yeni ayrılmış
gibi çocuk, gibi büyük, gibi sımsıcak
sen bir şehir olmalısın ya da nar
belki Granada, belki eylül, belki kırmızı
gövden ruhunun yaz gecesi mi ne
çok idil, çok deniz, çok rüzgâr
çocukluğun tutmuş da yine âşık olmuşsun
sanki bana, sanki ah, sanki olur a
aşk bile dolduramaz bazı âşıkların yerini
diye övgü, diye sana, diye haziran
heves uykudaysa ruh çıplak gezer
gazel bundan, keder bundan, sır bundan
gözlerin şehirden yeni ayrılmış
gibi dolu, gibi ürkek, gibi konuşkan
hadi git yeni şehirler yık kalbimize bu aşktan
Kül-Kardeşlerim!
37 Sivas Şehidine
Bu mektubu senin kalbine yolluyorum
elyazısıyla değil külyazısıyla
yazıyorum ilk defa güzel adını
kardeşim benim külkardeşim
ancak bir rüzgâr postası taşır bu zarfı
bu uzun gecenin yanık havalarında
Puldan hafiftin, kâğıttan ince, mektuptan tez
bu senin yazınmış meğer külünden ağır
temmuz yandı, şiir yandı, dil yandı
külün daha uzun sürecekmiş anılarından
mektup yanar, zarf yanar, pul yanar bundan
annem gibi kızıl gül yanar bundan
Üç gazel ile iki şiir
Haydar Ergülen
The first and last poems of this selection come from Zarf, a collection of poems that explores grief and friendship, both the private and the politically charged. "Brothers of Ash," for example, is a lament for those killed by a mob at the Madımak Hotel in 1993, most of whom were Alevi intellectuals. Ergülen is active in the Alevi community and frequently addresses questions of intellectual freedom and religious engagement. The three middle poems, all ghazals, come from one of Ergülen's most popular collections, Üzgün Kediler Gazeli. In this book, Ergülen experiments across a wide range of forms from multiple traditions. While the ghazal remains popular in Turkey among folk poets, few poets of prominence or caliber have embraced it, preferring Western forms and influences. Ergülen uses the ghazal to address relationships both domestic and mythic.
Personally, I find the ghazals the most interesting challenge to translate. A poet myself, I value the relationship of form to content and I'm reluctant to translate meaning-for-meaning if it means losing the form. At the same time I resist translations that rewrite in order to preserve rigid form. My strategy is to keep the meaning as close to the original as I can and then add elements of the form back in. Ergülen wields the ghazal fairly loosely—at times merely rhyming couplets or elements of repetition—and I've availed myself of the same resources. I've often made up for loss of rhyme with increased repetition, for example. Thus while I might not choose the exact element Ergülen chooses or I might leave out this one or that one, we're drawing from the same pool of structure and sound.
Ergülen's work makes full use of the techniques developed by the Second New poets a generation before him. This means minimal punctuation and line breaks that lend themselves to multiple meanings and interpretations. I've worked to retain both, but where ambiguity in English veers too close to obscurity I've opted for clarity even at the loss of a potential reading.
Personally, I find the ghazals the most interesting challenge to translate. A poet myself, I value the relationship of form to content and I'm reluctant to translate meaning-for-meaning if it means losing the form. At the same time I resist translations that rewrite in order to preserve rigid form. My strategy is to keep the meaning as close to the original as I can and then add elements of the form back in. Ergülen wields the ghazal fairly loosely—at times merely rhyming couplets or elements of repetition—and I've availed myself of the same resources. I've often made up for loss of rhyme with increased repetition, for example. Thus while I might not choose the exact element Ergülen chooses or I might leave out this one or that one, we're drawing from the same pool of structure and sound.
Ergülen's work makes full use of the techniques developed by the Second New poets a generation before him. This means minimal punctuation and line breaks that lend themselves to multiple meanings and interpretations. I've worked to retain both, but where ambiguity in English veers too close to obscurity I've opted for clarity even at the loss of a potential reading.
Haydar Ergülen is a Turkish poet and essayist. He was born in Eskişehir in 1956. The winner of multiple awards, his most recent book is Vefa Bazen Unutmaktır. Among the most prominent poets of his generation, his work is only beginning to appear in English. He frequently reads and lectures throughout Turkey and makes his home in the Cihangir neighborhood of Istanbul with his wife and daughter.
Derick Mattern is a poet and translator of Turkish poetry. His translations of poems by Haydar Ergülen have appeared widely, in Asymptote, World Literature Today, Modern Poetry in Translation, and elsewhere. He holds master of fine arts degrees from the University of Wisconsin-Madison and the Iowa Translation Workshop, where he was an Iowa Arts Fellow. His work on behalf of contemporary Turkish poetry has been supported by The British Council, the British Centre for Literary Translation, and the National Endowment for the Arts.
